Naar aanleiding van de coronapandemie heeft de Europese Centrale Bank (ECB) een aankoopprogramma van € 1.350 miljard opgezet: het Pandemic Emergency Purchase Programme (PEPP). Dit programma loopt tot medio 2021. Hiermee wil de ECB de leenkosten verminderen en de kredietverlening in het eurogebied vergroten. Zo kunnen burgers, bedrijven en overheden toegang krijgen tot de financiële middelen die ze nodig hebben om de storm te doorstaan. De ECB ondersteunt banken op diverse manieren om de kredietverlening gaande te houden.
De Amerikaanse centrale bank (Fed) heeft een uitgebreid pakket aan maatregelen getroffen om de Amerikaanse economie te ondersteunen. Waaronder een fors aankoopprogramma voor zowel staats- als bedrijfsobligaties. Zelfs indien deze een relatief zwakke(re) kredietwaardigheid kennen. Fed waarschuwt voor risico’s op langere termijn nu de economie stil ligt. De Amerikaanse tienjaarsrente is dit jaar sterk gedaald onder aanvoering van de renteverlagingen door de Fed.
Vanwege de sterke economische krimp zal de inflatiedruk heel laag blijven. Op de korte termijn is er weinig reden om bezorgd te zijn over hogere inflatie. De prijzen van grondstoffen zijn sterk gedaald, terwijl de oplopende werkloosheid en de hoge economische onzekerheid zorgen voor een periode van onderbesteding. Maar op de langere termijn – en dan spreken we al snel over een aantal jaar – zijn de inflatieverwachtingen een stuk lastiger in te schatten.
Naast de coronapandemie zijn er nog andere mondiale ontwikkelingen die van invloed kunnen zijn op een verdere groei van de economie. Te denken valt aan de spanningen in de handel tussen Amerika en China en met de Europese Unie. Daarnaast loopt op 31 december 2020 de transitieperiode af van de Brexit, een handelsakkoord is nog niet gesloten.
Door bovenstaande ontwikkelingen zal de rente zeker tot halverwege 2021 op het huidige niveau blijven, of nog lager worden. Een forse stijging van de kapitaalmarktrente (lange rente) wordt in 2021 dan ook niet verwacht.
Schatkistbankieren
Gemeenten zijn sinds 2014 verplicht om tegoeden uitsluitend bij het Rijk of andere decentrale overheden weg te zetten. Het primaire doel van de maatregel is het terugdringen van de staatsschuld. De gemeente Heusden heeft in 2021 naar verwachting geen of zeer beperkte liquiditeitsoverschotten.
Wet Hof
Op grond van Europese afspraken mag het begrotingstekort van de Nederlandse overheid niet groter dan 3% zijn. Het Rijk wil er met de Wet houdbare overheidsfinanciën (Wet Hof) voor zorgen dat gemeenten een bijdrage leveren aan het terugdringen van het overheidstekort. Hiervoor wordt een limiet gesteld aan de bijdrage die gemeenten in het begrotingstekort mogen hebben. Overschrijding van deze limiet kan daarbij tot sancties leiden. Echter gelet op de Rijksbegroting heeft de Wet Hof tot op heden voor Heusden geen gevolgen gehad, omdat de ontwikkeling van de EMU-saldi op macro-niveau niet leiden tot overschrijdingen.